Brezilya‘da halk, ülkeyi gelecek 4 yıl yönetecek devlet başkanı ve yardımcısının yanı sıra eyalet valileri ile Kongre üyelerini belirlemek için de düzenlenen genel seçimlerde yarın oy kullanacak.
Nüfusu 212 milyonu aşan Brezilya’da yaklaşık 156 milyon seçmen, devlet başkanı ve yardımcısının yanı sıra 26 eyalet ve başşehir Brasilia’yı kapsayan Federal Bölge’nin valilerini seçmek için oy atacak. Seçmenler, Kongre’nin 513 üyeli Temsilciler Meclisinin tamamı ile 81 üyeli Senato’nun üçte birini seçmek için de oy kullanacak.
Devlet başkanlığı yarışında, adaylardan rastgele birinin geçerli oyların yüzde 50’den fazlasını alamaması durumunda, birinci cinste en çok oyu alan iki aday, 30 Ekim’deki ikinci tur seçimlerinde ülkeyi 2023-2027 yıllarında yönetmek için uğraş edecek.
11 adayın yarıştığı seçimlerde Liberal Partinin adayı sağ görüşlü Devlet Başkanı Jair Bolsonaro ile Personel Partisinin sol görüşlü adayı eski Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva öne çıkıyor.
HAPİSTEN BAŞKANLIK YARIŞINA: LULA DA SİLVA
Brezilya’ya 2003-2010 yıllarında iki periyot başkanlık eden, hakkında açılan yolsuzluk davaları nedeniyle bir buçuk yıl mahpusta kalan ve davaların düşürülmesiyle altıncı sefer başkanlık yarışına giren 77 yaşındaki Lula da Silva, sonuncusu yüzde 48 olmak üzere, yapılan tüm seçim anketlerinde rakibi Bolsonaro’ya karşı favori durumda.
Sendikacı kökeniyle, İşçi Partisinin ilk başkanı Lula da Silva, başkanlığı devrinde uygulamaya koyduğu toplumsal yardımlar sayesinde yaklaşık 30 milyon Brezilyalının fakirlikten kurtulmasını sağlamasıyla Brezilyalıların sevgisini kazandı.
Lula da Silva, 31 Aralık 2010’da başkanlık vazifesini bırakana kadar sevilen bir başkan olarak öne çıkmasına karşın 2011’de kendisi ve partisi hakkında çıkan yolsuzluk tezleri, ismine gölge düşürdü.
Yolsuzluk davaları nedeniyle 580 gün mahpusta kalan Lula da Silva’nın bu davalardan karar giymesi 2018’de Bolsonaro’nun kazandığı seçimlerde aday olmasına pürüz oldu.
Kasım 2019’da tahliye edilen Lula’nın aldığı cezalar ve yolsuzluk davaları, 2021’de bu davalardan sorumlu Yargıç Sergio Moro’nun davalarda taraflı ve politik davrandığına hükmeden Yüksek Mahkeme tarafından düşürülerek seçimlere katılmasının önü açıldı.
Bu ortada, Bolsonaro hükümetinde, 1 Ocak 2019’dan 24 Nisan 2020 tarihine kadar Adalet Bakanlığı görevini yürüten Sergio Moro, ortalarında çıkan uyuşmazlık nedeniyle istifa etmişti.
BOLSONARO İKİNCİ PERİYOT İÇİN YARIŞIYOR
Brezilya’nın 67 yaşındaki asker kökenli aşırı sağcı Devlet Başkanı Bolsonaro, 1991’den başkanlık vazifesini üstlendiği 2019 yılına kadar milletvekilliği misyonu yürüttü.
Seçim anketlerinde Lula da Silva’nın gerisinde kalan ve son ankette yüzde 31 oy alması kestirim edilen Bolsonaro, Kovid-19 salgınını küçümser halleri nedeniyle tenkitlerin odağında yer aldı ve bu sebeple hakkında birçok soruşturma başlatıldı.
2018’deki seçimleri kazanan ve seçim vaadi olarak Amazonlar’ı iktisada açma kelamı veren Bolsonaro, ülkedeki çevreci bölümlerce bölgede son yıllarda şiddetle artan ormansızlaşmaya sebep olmakla suçlanıyor.
Attığı ekonomik adımlar ve son periyotta halkın yoksul kısmına yapılan yardımları arttırmasıyla Bolsonaro, Brezilya Devlet Başkanlığı Sarayı Planalto’da ikinci periyodu için efor gösteriyor.
İkinci çeşide kalma ihtimali yüksek olan seçimlerde yarışacak 11 adaydan, son anketlerde yüzde 7 oy alması öngörülen Demokratik İşçi Partisi adayı Ciro Gomes ve yüzde 5 oy alması varsayım edilen Brezilya Demokratik Hareketinin adayı Simone Tebet de isminden kelam ettiriyor.
Lula da Silva’nın birinci başkanlık devrinde bakanlık yapan daha sonra kendisiyle fikir ayrılığına düşen Ciro Gomes, Lula’nın seçimi birinci tıpta kazanmasına dayanak olmak ismine adaylıktan çekilmesi için kendisine siyasi çevrelerce yapılan baskıyı reddetmiş, Lula yahut Bolsonaro’yu desteklemek için adaylıktan çekilmeyeceğini açıklamıştı.