Konut reklamlarının ünlü klişesidir: Kira Öder Üzere, Kredi ya da Mesken Taksiti Ödemek! Kira öder üzere kısmı son 2 yılda çok revizeye maruz kaldı. Yüksek faiz ve mesken fiyatları ortamında, kredi öder üzere kira ödemekten, konut fiyatı kadar kredi taksiti ödemeye geldiğimiz son nokta; kira kadar site aidatı ödemeye döndü. İstanbul’da kiralar sonrası aidat isyanı başladı.
2021 yıl ortalarında başlayan kur ve enflasyon yükselişi hayatın olağan akışındaki çok şeyi olağandışına çıkardı. Başta da en temel gereksinim olan barınmayı! Mesken fiyatları, kiralar çılgınlar üzere yükselişe geçti.
TCMB’nin Konut Fiyat Endeksi’nde son açıklanan Ekim 2022 datalarına nazaran son 1 yılda Türkiye’de konut fiyatları nominal olarak yüzde 188,2, enflasyona karşı da yüzde 56,3 oranında arttı. Enflasyon, yabancı satışı, kur ve inşaat/konut özelinde bir çok maliyet artışı, yatırım aracı derken konut fiyatlarında artış akabinde kira artışını da sürükledi.
Maaş artışları, güç maliyetlerindeki yükselişlerle sitelerde de aidatlar kira boyutuna ulaşma yolunda. İstanbul’da aidatlarla başa çıkamayanlar taşınmaya başladı.
Ekonomim’den Erdem Oğuz’un yazdığı mevzuya biz de ilanlar üzerinden gittik. Evvel tecrübeli gazetecinin site aidatlarına yönelik söylediklerine bakalım.
Oğuz, durumun bir nevi çığından çıkarak bilhassa toplumsal tesisleri geniş olan sitelerde, emekli ve sabit gelirli sakinlerin konut sahibi olsalar dahi zorlandıklarını, bunu da site idarelerinin kolaycılığıyla açıklıyor. Hatta birçok sitede durum artık o kadar büyümüş ki devletin bu bahse el atması gerektiği de düşünülüyor. Kimi sitelerde ‘evinizi satın, gidin’ kolaycılığına kaçılırken, kimilerinde da kredi çekerek aidat ödendiği görülüyor.
Haberlerde de son günlerde sıklıkla gündeme gelen husus, geçmiş yıllarda kooperatifler üzerinden ve site idarelerinde bulunan berbat niyetli şahıslar üzerinden münferit olaylar üzerinden işlenirdi. Biz de sahibinden mesken ilanlarında site aidatlarına ve kiralarına baktık.
Ümraniye Çakmak Mahallesinde 1+1 konutların kira ortalamasının 6 bin 630 TL olduğu görülürken, site aidatı 200 TL lakin güvenlik harici sitede toplumsal imkan da bulunmuyor. Birebir mahallede bulunan ünlü bir firmaya ilişkin lüks bir sitede 3+1 bir dairede aidat 1.400 TL olurken, açık, kapalı havuz, spor tesisleri üzere imkanlar bulunuyor.
Geçtiğimiz günlerde AVM alanında yangın çıkan Levent Mahallesinde bir rezidansın site aidatının 4 bin TL’nin üzerinde olduğu konut kiralarının ise 80 bin TL düzeyinde olduğu görülüyor.
Esenyurt üzere daha kent dışı, kozmopolit ve yüklü sitelerden oluşan bölgelerde aidatlar da mütevazılaşıyor. 1+1 olan bir konutun 400 TL olan aidatına karşılık konut kiralarıysa 5-6 bin TL düzeyinde.
Yine kent dışında yüklü site olan bir bölgede Beylükdüzü’nde baktığımızda siteye, konut sayısına nazaran her yerde olduğu üzere değişen aidatlar burada 400 ila 1500 TL ortasında değişirken, geneli havuzlu ve toplumsal tesisli ve yabancı oturumunun da bol olduğu görülen siteler.
Bu sitelerde kiralar da daha mütevazı olanlarda 8-10 bin TL, gösterişli görünen sitelerde de 20-25 bin TL düzeyinde görülüyor.
Lüks bölgelere uzandığımızda İstinye taraflarında toplumsal tesis olmazsa olmaz hatta sitelerde konuta özel alanlar da görülüyor. Bölgede kiralar 60 bin TL’den başlarken üst “limit is the sky” oluyor. Aidatlar da 4 bin TL alt limitle başlıyor, 2023 taban fiyatı aşıyor.
Kadıköy Fikirtepe’nin yeni yapılanmasında residanslara bakılınca kiraların 20 bin TL bandında olduğu ve çok katlı hayat alanlarında genel olarak 1+1 büyüklüklerin tartı olmasıyla kalabalık yapılarda aidatların 500-1500 TL ortasında siteye nazaran değişiklik gösterdiği görülüyor.
Son olarak Bahçelievler tarafına baktığımızda da site yüklü Bahçelievler Mahallesinde kiraların 15 bin TL düzeylerinde olduğu görülürken, aidatların da toplumsal imkanlar geniş olmasa da 1.000 TL’den az olmadığı dikkat çekiyor.
Siz ne kadar aidat ödüyorsunuz? Yorumlara bekliyoruz.??
