Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği‘nden (EKMUD), yapılan yazılı açıklamada, kuduzun, faal aşısı olmasına karşın insanlarda ve birçok göğüslü hayvanda ölümcül seyreden beyin ve omurilik iltihabına yol açan zoonotik bir hastalık olduğu vurgulandı.
Bildirim sıkıntıları nedeniyle dünyada olguların resmi sayılardan çok daha fazla olduğu tabir edilen açıklamada, kuduza bağlı mevt sayılarına ait şu bilgilere yer verildi:
“Yılda 40 bin-100 bin kişinin kuduz nedeniyle öldüğü varsayım edilmektedir. Ülkemizde yılda yaklaşık 200 bin kişi kuduz riskli temas nedeniyle aşılanmaktadır. Maalesef her yıl 1-2 kuduz olayı ülkemizde görülmektedir.
Ülkemizde son 20 yıl değerlendirildiğinde, kuduz olan hayvanların büyük çoğunluğunun sahipsiz kedi ve köpeklerle birlikte yaban hayvanlarından korunamayan evcil hayvanlar olduğu görülmektedir. Virüs taşıyan kedi ve köpeklerde kesinlikle 10 gün içinde mevt gerçekleşmektedir.”
“Semptomların ortaya çıkmasından sonra aşılar faydasızdır”
Kuduzun standart teşhisinde, enseden alınan deri biyopsisi, kan, tükürük, beyin omurilik sıvısı ve beyin dokusundan alınan örneklerin kullanıldığı aktarılan açıklamada, kuduz bir hayvan tarafından ısırılmayı takiben, hastalığın kuluçka mühletinin ekseriyetle 14-90 gün olduğuna işaret edildi.
Kuluçka mühletinin 4 gün kadar kısa olabileceği üzere literatürde 27 ay, 6 yıl ve hatta 19 yıla kadar uzayan hadiselerin da bildirildiğine işaret edilen açıklamada, “Semptomların ortaya çıkmasından sonra aşılar yararsızdır ve ortalama 18 gün sonra vefat gözlenir. Özel bir tedavisi bulunmamaktadır.” sözlerine yer verildi.
Açıklamada, hastalara ağır bakım koşullarında uyutularak, ömür dayanağı sağlandığı, klinik bulgular ortaya çıktıktan sonra uygunlaşan hadiselerin çok az görüldüğünün altı çizildi.
Hasta hayvanın tükürüğündeki virüsün, kas içindeki hudutlar uzunluğu ilerleyerek omuriliğe, sonra beyefendisine ulaştığı anlatılan açıklamada, şunlar kaydedildi:
- “Kuduz virüsünün girişinin ve ilerlemesinin durdurulması için en değerli basamak, yara içine basınçlı bol su verilerek, yaranın su ve sabunla 10-15 dakika temizlenmesidir. Bu biçimde kuduz hastalığı yüzde 90 oranında önlenmiş olur. Daha sonra en yakın sıhhat kuruluşuna başvurulmalıdır.
- Özellikle baş, boyun, yüz üzere beyefendisine yakın yaralanmalar ve parmaklar üzere sonlardan varlıklı dokuların yaralanmaları virüsün daha süratli beyefendisine ulaşmasına neden olduğundan daha kıymetlidir. Sıhhat kuruluşları tarafından fiyatsız yapılan çağdaş doku kültürü ile hazırlanmış aşılar ve kuduz immunglobulini (RIG) birlikte uygun dozda ve vakitte uygulandığı takdirde kuduz hastalığının önlenmesinde yüzde 100’e yakın muvaffakiyet sağlanmaktadır.”
“Aşı ve immunglobulin uygulanması ile hastalığa yakalanmaktan kurtuldu”
Bitlis’in Adilcevaz ilçesinin Göldüzü Köyü’nde 21 Ekim 2022’de yaşanan olayda, sokak köpekleri tarafından ısırılan ve kuduz teşhisi konulan 10 yaşında erkek çocuk hasta nedeniyle Türkiye’de hala insan kuduzunun görüldüğünün kamuoyuna duyurulduğu vurgulanan açıklamada, “Aynı bölgede temaslı hasta taraması yapılırken, köpek tarafından ısırıldığını söyleyen öbür bir çocuk ise uygun ve vaktinde aşı ve immunglobulin uygulanması ile hastalığa yakalanmaktan kurtulmuştur.” bilgisi paylaşıldı.
Açıklamada, kuduz hastalığı ve kuduz riskli temas olgularıyla çabada başarılı olabilmek için olguların kayıtları sistemli tutulması, yaban hayvanlarının aşılanma çalışmalarına devam edilmesi, vatandaşların erken müracaat, yara bakımı ve evcil hayvanların aşılanması konusunda bilinçlendirilmesi gerektiğinin altı çizildi. (AA)
TIKLAYIN | Kuduz olan 10 yaşındaki Mustafa Erçetin hayatını kaybetti